ساقه گلدهنده یک لیلیوم بالغ می تواند بسیار کوتاه (چند اینچ فقط) در Lilium Nanum یا دیگر گونه های موجود در ارتفاعات بالا یا به بلندی ۲۵۰ سانتیمتر تا ۳۰۰ سانتیمتر در گونه Lilium Leucanthum var centifolium یا Lilium Superbum و همچنین برخی از هیبریدهای مدرن و پلی پلوئید .برخی ساقه ها به صورت مستقیم رو به بالا رشد می کنند مانند Lilium Martagon و Lilium Regale و برخی در زیر خاک مقداری به صورت افقی رشد می کنند و سپس از خاک بیرون می ایند مانند Lilium Lankongense و Lilium Nepalense .رنگ ساقه در لیلیوم از سبز کم رنگ تا ارغوانی سیر متفاوت است این خصوصیت می تواند در درون گیاهان مختلف یک گونه خاص که از بذر رشد کرده اند هم متفاوت باشد پس از این خصوصیت نمی تواند برای شناسایی گونه های مختلف باشد .
برگ ها می توانند باریک و علفی باشند در Lilium Pumilum و یا عریض و بیضی شکل در Lilium Auratum var platyphyllum . برخی گونه ها مانند Lilium Taliense یک ساقه ی عریان که به اندازه ۳۰ سانتیمتر می رسد تولید می کند و سپس برگهای خود را گسترده می کند .
Lilium Martagon , Lilium Hansonii و هیبریدهای انها و برخی از گونه های آمریکای شمالی برگها خود را در دسته های چند تایی دور ساقه تولید می کنند که بین انها فاصله وجود دارد .برخی مواقع بعضی از این برگ ها در دسته ها و برخی نیز در ساقه بدون نظم پراکنده هستند .در بقیه لیلیوم ها از جمله Trumpet , Asiatic , Longiflorum و Oriental برگها به صورت تکی و به ترتیب در روی ساقه قرار می گیرد. این شکل قرار گرفتن برگها در Lilium Candidum (سوسن سفید یا برخی مواقع گل مریم هم گفته می شود) و Lilium x testaceum هم وجود دارد ولی با این تفاوت که برگها در پایین ساقه بلند و برگ و در بالای ساقه برگها کوچک و کوتاه هستند و برگها کاملاً باز نمی شوند و به طرف بالا باقی می مانند .تصویر زیر شکل ساقه را در چند گونه از لیلیوم های ذکر شده نشان می دهد.
لوازم مورد نیاز :
چراغ های LED یا مهتابی در اندازه مناسب
فیبرهای اماده برای نصب LED ها
یک یخچال و یا فریزر کهنه و دست دوم
پیاز لیلیوم تشکیل شده از فلسهای محکم و ابدار که غذا را برای فصل رشد بعد ضخیره می کنند است .مرکز پیاز از یک شاخه کوتاه یا محور تشکیل شده است که فلس ها به ان متصل هستند این بخش مهمترین بخش پیاز است چون این بخش ریشه , فلس و ساقه گلدهنده و برگهای رزت (Rosette) را تولید می کند .فلسها برگهای تغییر یافته هستند که کوتاه و کلفت شده اند تا مواد غذایی را در خود نگهداری کنند .این فلسها در ابتدای فصل رشد بعد مواد غذایی لازم برای رشد گیاه را تا تولید برگها و ریشه ها تامین می کند.رنگ پیاز (فلس) می تواند یکی از مواردی باشد که در تشخیص گونه لیلیوم کمک کند البته این رنگ می تواند در اثر قرار گرفتن در برابر نور تغییر کند .
پیاز لیلیوم دو نوع اصلی دارد :
هم مرکز و ریزوم شکل .در شکل هم مرکز محور پیاز هر ساله شکل و حالت خود را حفظ می کند .پیاز هم مرکز باقی می ماند فلس ها دور یک ساقه کوتاه عمودی مرتب می شوند .پیاز دختری از محور مرکز پیاز رشد می کند و متصل به پیاز مادری باقی می ماند . در برخی مواقع ۲ یا چند پیاز دختری در اطراف این محور رشد می کنند و حتی مکن است که به طور خود به خودی از پیاز مادر جدا شوند .البته در این صورت هم پیاز های دختری در کنار پیاز مادر رشد می کنند.بیشتر گونه های لیلیوم آسیایی و اروپایی دارای پیاز هم مرکز هستند.در گونه هایی مانند Lilium Lankongense , Lilium Nepalense و Lilium Wilsonii ساقه در زیر خاک مقداری به صورت افقی رشد می کنند و بعد ساقه از خاک بیرون می اید پس در این گونه ها و هیبریدهای نزدیک به انها ساقه گلدهنده درست در بالای مکانی که پیاز کاشته شده از خاک بیرون نمی اید ! و اینگونه لیلیوم ها باید به اندازه کافی عمیق کاشته شوند تا بتوانند ساقه زیر خاک خود را به اندازه کافی رشد دهند در روی این ساقه های زیر زمینی پیازچه هایی رشد می کنند و به این وسیله این پیازچه ها از پیاز مادری فاصله می گیرند تا به منابع مواد غذای جدید برسند .این شکل خاص رشد stoloniferous ( به معنی ساقه دار ) نامیده می شود .
نوع دوم پیاز در جنس لیلیوم پیازهای ریزوم دار هستند که به بهترین شکل در گونه های امریکای شرقی (شرق ایالات متحده) Lilium Canadense , Lilium Michiganense و Lilium Superbum توسعه یافته است. پیاز دختری در انتهای ساقه افقی و بدون فلس تشکیل می شود . این ساقه از داخل پیاز مادری بیرون می شود .این پیاز دختری در سال اینده تولید گل می کند و ساقه ریزوم مانند خود را برای تولید پیازهای دختری خود تولید می کند.این گونه لیلیوم ها معمولا در علفزارهای مرطوب یا مناطق باتلاقی زندگی می کنند مکانهایی که بسیار به ندرت خاک جابجا می شود و این شیوه رشدی نیز به این گونه ها اجازه می دهد که به دنبال خاکهای تازه و غنی بگردند و بسیاری مواقع توده جمعیتی بزرگی ایجاد می کنند .
یک تغییر در پیاز ریزوم دار به طور مثال در گونه های لیلیوم آمریکای غربی (غرب ایالات متحده) مانند Lilium Pardalinum و Lilium Parryi رخ داده و ریزوم چند ساله قوی یا ساقه زیرزمینی با فلس پوشانده شده است .این ریزوم می تواند به قطر ۲٫۵ سانتیمتر باشد و چندین ساله در پیر ترین بخش ها .این روش رشد در زادگاه این گونه لیلیوم ها (کناره های رودخانه) که دارای خاک جابه جا شونده سودمند است زیرا در صورت بیرون امدن قسمتی از ریزوم از خاک توسط فرسایش باقی مانده ریزوم در خاک هنوز می تواند یک گیاه تولید کند .
ریشه ها در لیلیوم ها به دو منظور ایجاد می شوند : انها مواد غذایی و اب را جذب می کنند و انها گیاه را در سر جای خود محکم نگه میدارند .ریشه های مرکزی از دیسک مرکزی پیاز تولید می شوند و باعث استواری گیاه در خاک می شوند همچنین این ریشه ها پیاز را به اعماق بیشتر خاک می کشانند تا اینگونه از سرما و گرمای سطح روی خاک دور بمانند و باید به یاد داشته باشیم که بذر لیلیوم در روی بستر و یا در عمق کمتر از یک سانتیمتر جوانه می زند و گیاه با رشد و تولید پیاز نمی تواند در روی بستر بماند بنابراین پیاز هر سال خود را به عمق بیشتری از خاک می کشاند البته تا اندازه معینی که خود گیاه در نظر دارد .ریشه هایی که روی ساقه گلدهنده در بالای پیاز رشد می کنند ریشه های تغذیه هستند که مواد مورد نیاز گیاه را جذب می کنند این ریشه ها برای زندگی گیاه بسیار مهم هستند البته تمام لیلیوم ها در روی ساقه ریشه ندارند در این انواع ریشه های مرکزی خود پیاز به جذب مواد غذایی اقدام می کنند . پیاز ها در ارقامی که ساقه ریشه دار تولید می کنند باید به اندازه ای عمیق کاشته شوند تا پیاز بعد از تولید ساقه بتواند مقدار مناسب ریشه روی ساقه گلدهنده تولید کند .
تصویر انواع و اشکال پیاز لیلیوم
A : برش یک پیاز هم مرکز لیلیوم
a : ساقه
b : فلسها
c :پیاز دختری
d :دیسک مرکزی پیاز
e :ریشه های مرکز
B : پیاز هم مرکز لیلیوم ترومپت
C : پیاز ساقه دار در لیلیوم نپالنس
D : پیاز ریزوم دار در لیلیوم کانادنس
E : پیاز ریزومدار در لیلیوم پاردالینیوم
F : پیاز هم مرکز در لیلیوم Dauricum
لیلیوم گیاهی است که از چند سال تا زمان نامحدود زنده می ماند (در صورتی که بیماری ان را از بین نبرد و یا شرایط محیطی می تواند برای همیشه زنده بماند .هر سال از بخش زخیره ای و زیرزمینی خود (پیاز) یک ساقه گلدهنده تولید می کند .گلها می توانند در زاویه های مختلفی روی ساقه خود قرار داشته باشند با یک یا چند گل در هر ساقه .قسمتهای گل می توانند ۳ یا ۶ بخش باشند یک حالت که در خانواده لیلیاسه معمولی است.
تصویر زیر یک شکل کلی از یک گیاه لیلیوم را با تمام قسمتهای ان نشان می دهد .
منبع : ویکی پدیا
http://en.wikipedia.org/wiki/Captan
روش ریشه دار کرن قلمه شمشاد با نام اینگلیسی Euonymus japonicus
نام علمی : Lilium Candidum
نام اینگلیسی : Madonna lily
جنس : Lilium
سوسن چلچراغ یا Lilium ledebourii یک گونه نادر لیلیوم است که در چندین منطقه از جمله استان اردبیل و جمهوری آذربایجان و منطقه داماش رشد می کند البته مناطق دیگری هم هستند که هنوز ثبت نشده اند .بر طبق مشاهدات شخصی این گونه در استان اردبیل (برای حفظ این گیاه محل دقیق محرمانه باقی می ماند) به خوبی می تواند رشد کند ولی باز هم طبق مشاهدات شخصی تکثیر ان به صورت طبیعی فقط با بذر انجام می شود (در طبیعت و بدون کمک انسان) .این گیاه زیبا در جنگلهای اردبیل در زیر برخی از درختان که گیاه را از افتاب شدید (یا شاید حیواناتی مانند گراز و یا متاسفانه انسان) دور نگه می دارد .این درختان بسیار کوتاه هستند و شکل متراکم انها مانع از ورود گراز به داخل منطقه سایه ان می شود و یا شاید زندگی این گیاه در زیر این درختان فقط به علت این است که بذر این گیاه برای جوانه زنی به رطوبت در زمان مناسب نیاز دارد که در زیر این درختان در زیر خاک برگ پوسیده این شرایط فراهم می شود و گیاه رشد خود را در این مکان شروع می کند .کلیه گیاهان مشاهده شده در زیر این درخت با وجود اینکه کاملا سالم و قوی بودند ولی حتی یک عدد پیازچه هم روی ساقه و یا کنار پیازچه تولید نشده بود و پیاز به تنهایی در یک مکان زندگی و رشد می کند و در این منطقه بدون بذر تکثیر نمی شود (برخلاف لیلیوم های دیگر که از طریق پیازچه های روی ساقه در زیر خاک و یا تقسیم طبیعی پیاز تکثیر می شوند ).از این منطقه فقط چند عدد پیاز برداشت شد تا برای انجام کشت بافت و تکثیر انبوه مورد استفاده قرار گیرد . در صورت موفقیت در تکثیر سریع این گیاه از طریق کشت بافت تعدادی از پیازهای تولید شده به منطقه بازگردانده خواهد شد تا در زمانی کوتاه جمعیت این گیاه در منطقه افزایش یابد .
در صورت موفقیت کشت بافت این گیاه (در شرایط کشت بافت در منزل) بزودی پیازچه این گیاه با ارزش برای کاربران علاقمند قابل سفارش خواهد بود .البته در مورد زمان این مسئله نمی شود چیزی گفت چون این گیاه کمی سرعت رشد پایینی دارد .خوشبختانه پروتکل تکثیر این گیاه از طریق کشت بافت موجود است که به علت پیچیده نبودن برای افراد اشنا به کشت بافت به سادگی امکان پذیر است.